Yaponiya TIV Janubiy Kuril tegishliligi haqidagi tushunchani qaytardi

© SputnikKunashir
Kunashir - Sputnik O‘zbekiston
Obuna bo‘lish
Yaponiya Kunashir, Iturup, Shikotan va Xabomai orollarining kimga tegishliligiga oid iborani “Moviy kitobga” qaytardi, ularni o‘ziniki deb atadi.

TOShKENT, 19-may - Sputnik. Yaponiya Kunashir, Iturup, Shikotan va Xabomai orollarining kimga tegishliligiga oid iborani qaytardi va ularni “mamlakatimiz suvereniteti joriy etiladigan orollar” deb belgiladi. Bu haqda "Kiodo" agentligi xabar qilmoqda. Tokioda bu yerlarni “shimoliy hududlar” deb atashadi.

Mamlakat tashqi ishlar vaziri Tosimitsu Motegi hukumat yig‘ilishida “Diplomatiyaning moviy kitobini” taqdim etdi. Bu hisobot boshqa mamlakatlar bilan o‘zaro munosabatlarni qamrab olgan.

O‘tgan yili ushbu hujjatdan “shimoliy to‘rtta orol Yaponiyaga tegishli” degan yozuv olib tashlangan.

Agentlikning fikriga ko‘ra, ushbu iborani yumshoqroq so‘z bilan almashtirish Tokioning hududiy muammoni hal qilish va Rossiya bilan tinchlik shartnomasi tuzish istagi borligi, bosh vazir Sindzo Abening Rossiya bilan tinchlik bitimi bo‘yicha doiraviy bitimlarga kelish niyatidan kelib chiqqan.

Vid na bereg ostrova Shikotan s plashkouta Drujba. - Sputnik O‘zbekiston
Moskva Yaponiyaning navbatdagi Kuril orollari xususidagi bayonotiga munosabat bildirdi

Biroq, bu deputatlar va siyosatchilarning konservativ va muxolif qismi tomonidan tanqidga sabab bo‘ldi.

Nashr fikriga ko‘ra, iboraning qaytarilishi ikki mamlakat o‘rtasidagi muzokaralar jarayonidagi to‘xtab qolish bilan bog‘liq.

“Moviy kitob”, shuningdek, Yaponiyaning boshqa qo‘shnilar bilan munosabatlarini yoritadi. Janubiy Koreyaga bag‘ishlangan bo‘limda o‘tgan yili jiddiy muloqot bo‘lib o‘tganligi qayd etildi, ammo bu "muhim qo‘shni mamlakat" ekanligi iborasi qaytarildi.

KXDR tomonidan raketalar uchirilishi "dunyo hamjamiyati uchun jiddiy chaqiruv" deb ataldi, ammo Tokio ushbu davlat bilan oldindan shartlarsiz muzokaralarga tayyor ekanligi aytiladi.

Xitoy borasida esa Yaponiya koronavirus tufayli qoldirilgan Xitoy raisi Si Szinpinning tashrifi bo‘yicha maslahatlashuvlarni davom ettirish va "yangi bosqichdagi yetuk yapon-xitoy munosabatlarini" qurish istagida ekanligi yozilgan.

Yaponiya hukumati bosh kotibi Yosixide Suga matbuot anjumanida iboralar "turli vaziyatlarni hisobga olgan holda keng qamrovli yechim" asosida qabul qilinganligini ta’kidlagan.

Kuril masalasi

Yaponiya 1855-yildagi savdo va chegaralar haqidagi ikki tomonlama kelishuvga asoslanib Kunashir, Shikotan, Iturup va Xabomai janubiy Kuril orollariga da’vo qilmoqda. 1956-yilda SSSR va Yaponiya qo‘shma deklaratsiyani imzoladilar. Unda Moskva tinchlik shartnomasi tuzilgan taqdirdagina Yaponiyaga Xabomai va Shikotan orollarini topshirish imkoniyatini ko‘rib chiqishga rozi bo‘lgan, Kunashir va Iturupning taqdiri haqida esa biron gap bo‘lmagan.

Ostrov Shikotan - Sputnik O‘zbekiston
Kuril orollaridagi Rossiya bayrog‘i tushirilmaydi - Putin

Sovet Ittifoqi bu nizoni tugatishiga umid qilgan, Yaponiya esa ushbu hujjatni barcha orollarga da’vo qilishdan bosh tortmasdan muammoni hal qilishning bir qismi deb hisoblagan. Keyingi muzokaralar hech qanday natijaga olib kelmadi, Ikkinchi Jahon urushining natijasi bo‘yicha tinchlik shartnomasi imzolanmay qolib ketdi.

Moskvaning pozitsiyasi shundan iboratki, Janubiy Kuril orollari Ikkinchi jahon urushidan keyin SSSR tarkibiga kiritilgan va ular ustidan Rossiyaning tegishli tarzda xalqaro-huquqiy rasmiylashtirilgan suvereniteti shubhasizdir.

2018 yilda Abe Singapurda bo‘lib o‘tgan sammitdan so‘ng tomonlar 1956-yilgi Sovet-Yaponiya deklaratsiyasiga asoslanib, tinchlik to‘g‘risidagi hujjat bo‘yicha muzokaralar jarayonini tezlashtirishga kelishib oldi deb bayonot berdi. Bu Tokio tomonidan jiddiy yon berish bo‘ldi, ammo hozirga qadar tomonlar yakuniy kelishuvga erisha olishmagan.

Yangiliklar lentasi
0