Zahiralar tugamoqda: neft narxi 74 dollarga chiqadi

© chinarhotel.comNaftalanskaya neft
Naftalanskaya neft - Sputnik O‘zbekiston, 1920, 30.04.2021
Obuna bo‘lish
Dunyoning yetakchi moliyaviy ekspertlari yil oxiriga qadar jahon bozorida neft narxi 74 dollargacha ko‘tarilishini bashorat qilishmoqda. Sabab - zahiralar tugashi va iqtisodlar tiklanishi.
TOShKENT, 30 apr — Sputnik. Yanvar oyidan boshlab neft narxi 30%ga oshdi, ya’ni hozir uning narxi krizisgacha bo‘lgan davrdagi narx bilan tenglashdi, demak dunyoda iqtisod qayta tiklanmoqda, energiya manbaalariga talab oshmoqda.
Yil oxiriga qadar Brent navi narxi yana kamida 10%ga oshishi mumkin. Pandemiya davrida treyderlar neft omborxonalari muammosi qiziqtirgan bo‘lsa, hozir vaziyat butunlay boshqacha.

Inqirozgacha bo‘lgan davr

2020 yilda neft sanoati yubir necha pasayish to‘lqinlarni his qildi. Bunga talab keskin kamayishi, ortiqcha neft qazib olish, pandemiya va lokdaunlar sabab bo‘ldi. O‘tgan yilning mart oyida neft narxi 2 baravar pastga – barreliga 30 dollargacha tushib ketgan edi.
Lekin kuz mavsumining oxirida vaksinalar sinovi muvaffaqiyatli yakunlanishi hamda Jo Baydenning AQSh prezidenti saylovlarida g‘olib chiqishi – bozorni yuqoriga ko‘tardi. Yanvar oyiga kelib neft narxlari so‘nggi 8 oyda eng yuqori darajaga ko‘tarildi. OPEK+ neft qazib olish miqdorini cheklashga qaror qilganidan so‘ng nefft narxi yana yuqoriga ko‘tarildi. Fevral oyida Brent navi qiymati 65 dollardan oshib ketdi. Bu esa krizisgacha bo‘lgan narxlarga teng bo‘ldi.

Talab oshmoqda

Nabirayushaya oboroti vaksinatsiya sdelala svoe delo. Nesmotrya na vspishki koronavirusa v rade stran, prognozi po sprosu na neft sushestvenno uluchshili. Mirovaya ekonomika vosstanavlivayetsya.
V konse marta Mejdunarodnoe energeticheskoe agentstvo (MEA) predskazalo uvelichenie sprosa v etom godu do 96,5 milliona barreley v sutki i vozmeshenie okolo 60% proshlogodnix pandemiynix poter.
Bloomberg Rossiyaning neft urushidagi asosiy kuzirini aytdi
Vdobavok posle rezkogo umensheniya dobichi v SShA i dopolnitelnix dobrovolnix ogranicheniy Saudovskoy Aravii v ramkax sdelki OPEK+ globalnie postavki sokratilis na dva milliona barreley v den. Kartel v aprele urezayet dobichu na 7,9 milliona barreley, v mae — na 7,3, v iyune — na 6,6, v iyule — na 5,76. Vse eto razogrevayet seni na sirye.

Zahiralar tugamoqda

Yana bir faktor, pandemiya vaqtida jamlangan zahiralar tugagani ma’lum bo‘ldi. Rivojlangan davlatlarning neft saqlash omborlarida pandemiya vaqtida jamlangan zahiralarning 20% qolgani ma’lum bo‘ldi. O‘tgan yilning iyul oyida zahiralar miqdori 249 million barrel bo‘lgan bo‘lsa, fevralda ularning miqdori 57 barrelni tashkil qildi.
B uham OPEK+ ishtirokchilari qazib olinayotgan neft hajmini qisqartirish haqidagi qarori natijasi bo‘lgan. MEA xabariga ko‘ra, pandemiya vaqtida jamlangan zahiralarning asosiy qismi – Xitoyda qolgani ma’lum bo‘ldi. Amerikadagi omborlarda esa – bor yo‘g‘i 1,28 milliard barrel qolgan. Bu krizisgacha bo‘lgan davrga mos. Hafta oxirida ushbu ko‘rsatgich 27%ga kamayib 50,7 milliona barrelni tashkil qildi.

Neft supersikli

Fevral oyida JP Morgan tahlilchilari navbatdagi neft supersikli boshlanishini ma’lum qilishgan edi. Dunyoning eng yirik banklaridan birining iqtisodchilari neft supersiklini quyidagi belgilarga ko‘ra aniqlashgan: qishloq xo‘jalik mahsulotlari narxi oshishi, metall va neft narxi 50 dollardan oshgani.
O‘tgan 100-yil davomida tovar-xom-ashyo birjasida 4ta supersikl bo‘lgan. Ulardan eng oxirgisi 1996-yilda boshlagan bo‘lib 12-yil davomida o‘sib borgan va 2008-yilda rivojlanish cho‘qqisiga yetgan. So‘nggi supersiklga uglevodorodlarning asosiy iste’molchisi bo‘lgan Xitoy iqtisodining o‘sishi qo‘l kelgan.
Hozirgi supersikl esa – pandemiyadan so‘nggi tiklanishga bog‘liq bo‘lmoqda. Unda davlatlarning yumshoq pul-kredit va budjet siyosati (eng past asosiy stavka, foiz stavkalari va boshqa imtiyozlar), dollar narxi tushishi, inflyatsiya tezlashishi va ekologik choralar muhim rol o‘ynaydi.
Neftanaya kachalka - Sputnik O‘zbekiston, 1920, 10.02.2021
Neft naqadar uzoq qimmatlashishda davom etadi?
Shu bilan birga vaziyat 2000-yillar o‘rtasiga o‘xshash: xom-ashyo bozorlarida kotirovkalar ko‘p yillik maksimumga chiqqan. Masalan Xitoy katta miqdorda makkajo‘xori va soya sotib olganidan so‘ng AQShda qishloq xo‘jalik mahsulotlari narxi rekord darajasida o‘sish namoyish qildi. Mahsulotlar global zahiralari kamayishi esa – defitsit xavfi tug‘dirmoqda.
Neft esa “Pandemiya chuquridan” ishonch bilan chiqmoqda, “chunki global taklif miqdori kamayib bormoqda” deb xabar qilmoqda JP Morgan. Mahsulot bozorida narxlar oshishini Goldman Sachs Group, Bank of America va Ospraie Management mutaxassislari ham bashorat qilmoqda.
Xususan, Goldman Sachs neftning Brent navi uchun 4-kvartalda 65 dollar narx belgiladi. Lekin qora oltin narxi hizir 67 dollar ekanini hisobga olganda, yil oxiriga kelib u yanada balandroq bo‘lishi mumkin. Citigroup bashoratiga ko‘ra yil oxiriga qadar Brent narxi 74 dollar va undan balandga ko‘tarilishi mumkin.
Yangiliklar lentasi
0