Kiyev butun Ukrainani qo‘lga kiritishga urinayotgan NATO sari bormayapti

© AFP 2023 / ROBERT VANDEN BRUGGEDark clouds hang over NATO members' flags outside the alliance's headquarters in Brussels, 12 October. The NATO allies were poised today to vote a critical "activation order" to attack Yugoslavia, as US envoy Richard Holbrooke pressed 11th-hour talks in Belgrade with a recalcitrant President Slobodan Milosevic to avert war in the Balkans.
Dark clouds hang over NATO members' flags outside the alliance's headquarters in Brussels, 12 October. The NATO allies were poised today to vote a critical activation order to attack Yugoslavia, as US envoy Richard Holbrooke pressed 11th-hour talks in Belgrade with a recalcitrant President Slobodan Milosevic to avert war in the Balkans.  - Sputnik O‘zbekiston, 1920, 17.03.2022
Obuna bo‘lish
NATOning Rossiya bilan harbiy ixtilofini og‘izda istisno qilib, Vashington Sharqiy Yevropa mamlakatlarini Moskva bilan bevosita harbiy to‘qnashuvga undamoqda.
Rossiyaning Ukrainani demilitarizatsiya (harbiy infratuzilmalarini yo‘q qilish) va denatsifikatsiya qilishga (millatchilik g‘oyalardan tozalash) oid maxsus harbiy operatsiya ortidan AQSh va NATO Ukraina hududiga kirish va uni o‘zining g‘arazli manfaatlari va maqsadlariga moslashtirishga bo‘lgan urinishlarini qo‘ymayapti.
NATOning Rossiya bilan harbiy ixtilofini og‘izda istisno qilib, Vashington Buxarest, Bratislava va Varshavani Moskva bilan bevosita harbiy to‘qnashuvga, Rossiyaning qat’iy javobiga, NATO Ustavining 5-moddasini muqarrar ishlatilishiga – Shimoliy Amerika va Yevropa uchun voqealarning halokatli rivojlanishiga undamoqda.
AQSh, Germaniya va Fransiya 15-mart kuni yana bir bir Rossiya bilan harbiy ixtilof va Ukrainadagi NATO taqiqlangan uchish hududini istisno qilishdi.
Ammo xuddi o‘sha kuni Kiyevda Polsha bosh vaziri Yaroslav Kachinskiy Ukrainaga NATOning “keng xalqaro tarkibli” qurolli tinchlikparvar kuchlarini yuborishni taklif qildi.
Kachinskiydan tashqari, Kiyev rejimini u yerga kelgan Polsha, Chexiya va Slovaniya bosh vazirlari – Mateush Moraveskiy, Potr Fiala va Yanez Yansha qo‘llab-quvvatlashdi.
Bu orada Ukraina milliy xavfsizlik va mudofaa kotibi Aleksey Danilov “yadroviy davlat bilan mudofaa ittifoqi” haqida og‘iz ochdi.
Rossiya tashqi ishlar vaziri Sergey Lavrov Kiyev hukumati pozitsiyasini AQSh belgilab berishini eslatdi. Amerika prezidenti Jozef Bayden Kiyevga harbiy ehtiyojlar uchun 1 milliard dollardan ziyod ajratilishini e’lon qildi. Kuni kecha Ukrainaga 13,6 milliard dollarlik harbiy yordam to‘plamini imzoladi. Oq uy Ukrainaga eng yangi tanklarni yo‘q qilishga mo‘ljallangan “Switchblade-600” zarba beruvchi uchuvchisiz uchar qurilmalarini yetkazib berish imkoniyatini ko‘rib chiqmoqda. Buning ortidan Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiy to‘g‘ri tanlangan strategiyadagi ishonchini namoyon qilmoqda – urushni oxirigacha olib borish.
Ammo NATOningt 70-yillik tarixi harbiylarning katta budjeti g‘alabaga kafolat bermasligini isbotlamoqda.

Keskinlik chegaralari

Alyansning yaqindagi Kengashi “Ukrainaga harbiy yordamni tubdan kengaytirish” to‘g‘risidagi birlikdagi qarorni qabul qilmadi. NATO mudofaa vazirlarining Gruziya, Ukraina, Finlyandiya, Shvetsiyadan bo‘lgan hamkasblari bilan ishtirokidagi navbatdan tashqari uchrashuvi (16 mart) “sharqiy qanotdagi” pozitsiyalarni kuchaytirishga bag‘ishlangan. Aftidan, kollektiv G‘arb Ikkinchi jahon urushining yo‘qotish va musibatlari ko‘lamini unutgan. Alyansning Ukrainadagi harbiy intervensiyasi texnik jihatdan imkonsiz.
Ukraina Ukraina hududini avvalgidek qo‘lga kiritishga urinayotgan NATOga bormayapti. Galdagi qaltis ishning “shok va qo‘rqishini” yumshatish uchun amerikaliklar Rossiya bilan qurolli mojaroga asta-sekin yevropalik ittifoqchilarini tortishni rejalashtirishmoqda. “Sharqiy qanotda” birinchi marta alyansning munosabat bildirish kuchlari joylashtirilgan – 40 mingga yaqin harbiy xizmatchilar.
NATO 100 minglarcha askari, jumladan, AQSh armiyasining Yevropadagi 100 ming harbiysi yuqori jangovar shaylikda. HDK, HHK va havo hujumiga qarshi mudofaa tizimi ko‘magida.
Pentagonning zirhli texnikalarini Germaniyadan Polsha va Ruminiyaga yuborish davom etmoqda. Rossiya chegaralari yaqinida Qutb ortida NATOning piyoda, harbiy-dengiz va harbiy-havo kuchlarining 27 ta mamlakatdan 30 mingga yaqin harbiylar, 200 dan ziyod samolyot va 50 ta jangovar kemalar ishtirokidagi “Cold Response 2022” mashg‘ulotlari bo‘lib o‘tmoqda. Ularga AQSh HHKning V-1V Lancer strategik tovushdan tez uchadigan bombardimonchilari ham jalb qilingan.
Polsha HHKning 24 ta MiG-29 qiruvchilarini Ukrainaga berish rejasi barbod bo‘lganiga qaramay, AQSh Sharqiy Yevropa va Yaqin Sharqda Kiyevga zarba beruvchi samolyot va “Buk” zenit-raketa majmualari va Sovet ittifoqida ishlab chiqilgan S-300 larni yetkazib berishning yangi yo‘llarini izlamoqda. Ikki tomonlama rejimda, alyansning barcha a’zolarining roziligisiz.
Ruminiya, Slovakiya, Polshadan shunga o‘xshash yetkazib berishning ehtimoliy badali Buxarest, Bratislav va Varshavada katta xavotirni keltirib chiqaradi. Amerikaliklar tomonidan ma’qullangan Ukrainaga samolyot va zenit-raketa majmualarini berishning ikki tomonlama formati “avtomatik ravishda” 5-moddani qo‘llashga kafolat bermaydi.
Ruminiya Mudofaa vazirligi ta’kidlaydiki: Jang qilayotgan mamlakatga qiruvchilarni taqdim etish uchun NATO ruxsatini olmoq darkor”. Buni butun alyansni jalb qilmasdan ikki tomonlama asosda qilish mumkin emas, bu yerda “qizil chiziq” o‘tadi (Rossiya Mudofaa vazirligi 12-mart kuni Kiyevga harbiy yordamning xorijiy kolonnalari nishonga aylanishidan ogohlantirgandi).
Brusseldagi NATOning 24-mart kunidagi navbatdan tashqari sammiti AQShning Sharqiy Yevropadagi ittifoqchilariga qat’iyat baxsh etar va ularni Rossiya bilan qurolli mojaroga undar.
Pentagon vakili “Air Force Magazine” jurnaliga dediki, NATO bilan muzokaralar AQShning sharqiy qanotda doimiy bo‘lishining kengaytirilishiga olib kelishi mumkin.
Agar yevropalik limitroflardan birining boshqa rejalari bo‘lsa, ular deyari hech narsani anglatishmaydi va Qo‘shma Shtatlarni to‘xtatolmaydi. Eslataman, 1997-yili Pentagon Moldovada 40 million dollar naqd pulga 20 dan ziyod MiG-29 qiruvchilarini xarid qildi.
Andishasiz “gegemon” ikki fron urushiga tayyorlanishni boshlayapti – Rossiya va Xitoy bilan. Amerikaning “Eng avvalo Xitoy” strategiyasi dolzarbligini yo‘qotgan, zero Pentagon qo‘shinlari va kuchlarining asosan Tinch okeani mintaqasida to‘planishi Rossiyani “Yevropadagi g‘alaba yo‘li bilan” ta’minlaydi. AQShning yevropalik ittifoqdoshlari katta iztiroblarga hozirlik ko‘rishlari zarur.

Xavfli gastrollar

NATO birlashgan kuchlarining bosh qo‘mondoni va AQSh HHKning Yevropadagi qo‘mondoni Tod Uolters Sharkiy Yevropa mamlakatlarining jangovar samolyotlari Ukrainaga katta naf keltirmaydi deb hisoblaydi, zero Rossiya HKK kuniga 200 taga yaqin uchib-qo‘nishlarni amalga oshiradi, Ukraina esa 10 tagacha.
Shunday bo‘lsada, Ukraina HHKning urib tushirilgan samolyot va dronlarining soni doimiy o‘sishini nafaqat mamlakat g‘arbidagi harbiy aerodromlarning qayta tiklangani, balki ular chegara yaqinidagi Ruminiya va Polsha aerodromlarida joylashgani bilan tushuntirish mumkin. Bu “hamkorlarning” g‘oyat xavfli o‘yini.
Prezident Zelenskiyning AQSh kongressmenlaridan Kiyevga S-300 majmualarini taqdim etish, Ukrainaga Turkiyaning “Bayraktar” dronlarini yetkazib berish kabi talablari – amerikaliklar tomonidan NATOni Rossiya bilan jangovar harakatlarga tortish maqsadida tashkil qilingan zanjirning bir qismi bo‘lib ko‘rinadi.
Shunday bo‘lsada Vashington qo‘lidan xalqaro reaksiyalarni samarali “boshqarish” qo‘lidan kelmayapti. Rossiyaning Ukrainadagi adolatli maxsus operatsiyasini “butun jahon qoralashi”ni uyushtirish amalga oshmay qolgani kunday ravshan. “Bir og‘iz chaqiriqqa” atigi Qo‘shma Shtatlar nazorati ostidagi 15 foizga yaqin insoniyat (NATO mamlakatlari va boshqa qaram bo‘lgan mamlakatlar) labbay deyishdi. Osiyo mamlakatlari Rossiya Qurolli kuchlarining majburiy xatti-harakatlarini tushunib munosabat bildirishdi.
Turkiyalik ekspertlar bekam-ko‘stlikni tasdiqlashdi va Rossiyaning Ukrainadagi harbiy operatsiyasi muvaffaqiyatini prognoz qilishdi. 23 mingga yaqin suriyalik fuqarolar qo‘llariga qurol olib, Rossiyaga Ukrainani neobanderachilardan ozod qilishga tayyorliklarini bildirishdi.
Britaniyaning “The Guardian” nashri ta’kidladiki, AQSh va Xitoyning 15-mart kuni Rimda bo‘lib o‘tgan muzokaralari Pekin Moskva bilan hamkorlik qilishga jiddiy bel bog‘laganini ko‘rsatgan. Xitoy raisi va Rossiya prezidentini “AQSh mustabid degan fikr birlashtirar” ekan, har ikki yetakchi “AQShning global ustunligi davriga chek qo‘yishga shaylanishgan”.
Rossiya prezidenti Vladimir Putin kecha ma’lum qildiki, Ukrainadagi maxsus operatsiya muvaffaqiyatli davom etmoqda, oldinga qo‘yilgan barcha vazifalar shubhasiz hal etiladi. Boshqa tomondan, Ukrainadagi G‘arb mamlakatlari qo‘shinlari o‘z propogandasi va dushmani texnologiya jihatdan zaifroq bo‘lgan afg‘on-iroq “jangovar” tuzog‘iga ilinishlari muqarrar.

Mavzuga oid:

NATOning Norvegiyadagi mashg‘ulotlari – keskinlik sari yana bir odim
Zelenskiy: Ukraina NATOga qo‘shilmasligini tan olish zarur
NATO Rossiyaga qarshi urush e’lon qilyaptimi?
Yangiliklar lentasi
0