Onkologiya - Sputnik O‘zbekiston, 1920, 21.01.2022
Bu qiziq
Ushbu ruknimizda ilm-fan, inson sog‘ligi, foydali va zararli oziq-ovqatlar, parhez taomlar, shifokorlar maslahati va boshqa barcha uchun qiziqarli ma’lumotlar bor.

Qirq yoshdan oshganlarning ovqatlanish tartibi qanday bo‘lishi kerak

© Depositphotos.com / StockassoXleb v xolodilnike
Xleb v xolodilnike  - Sputnik O‘zbekiston, 1920, 19.04.2022
Obuna bo‘lish
Parhezshunos 40 yoshdan oshgan insonlarga glikemik ko‘rsatkichlarni nazorat qilib borishni tavsiya qildi.
Salomatlik va faol hayot, shuningdek, uzoq umr ko‘rish ovqatlanish tartibiga juda bog‘liq. Nutritsiolog, parhezshunos Natalya Kovalskaya RIA Novostiga katta yoshdagi odamlar uchun to‘g‘ri ovqatlanish bo‘yicha tavsiyalarini keltirdi.

Ovqatlanish muvozanatda bo‘lishi kerak

Mutaxassisning so‘zlariga ko‘ra, bunday yondashuv ovqatning ozuqaviy qiymatini ko‘taradi va shu bilan porsiyalar hajmini kamaytiradi.
“Individual meyorlarga ko‘ra, nafaqat oqsillar, yog‘lar va uglevodlar, balki imkon bo‘lsa, vitaminlar, mikroelementlar, kerakli yog‘li kislotalar va aminokislotalar ham muvozanatlashgan meyorda bo‘lishi kerak”, - deydi Kovalskaya.

Turfa xillik - shart

Parhezshunosning ta’kidlashicha, bunda mikroflora holati yaxshilanadi. Salat bargi, sabzavotlar, dukkaklilar, yong‘oq, rezavorlar, mevalar, fermentlangan mahsulotlar, ya’ni- tuzlangan karam, lavlagi, miso sho‘rvasi (yapon oshxonasiga xos), kimchi va kefir – mikroflora uchun eng kerakli mahsulotlar.
“Haftaning har besh kunida tovuq go‘shti va grechka istemol qilish kerak emas- bu bir xillik foydasiz va zararlidir. Har bir mahsulotlar guruhidan turfa xil oziq-ovqatlar qilishni o‘rganing. Masalan, dukkaklilar- bu faqat loviya degani emas, balki mosh, yasmiq, sparja loviyasi, yashil loviya, no‘xat hamdir. Rezavorlar: qorag‘at, golubika, klyukva, brusnika, qora va qizil smorodina, chakanda, krijovnik, malina, qulupnay, maymunjon”,- deydi nutritsiolog.
Salat ko‘katlari: aysberg, rukkola, romano,frisse, frillis, fenxel, pasternak, radichchio, keyl, mangold, ukrop, ismaloq, rayhon, petrushka va h.k.
Ko‘katlar- K1 vitaminlarining noyob manbai.

Ratsionga yallig‘lanishga qarshi xususiyatga ega mahsulotlarni kiriting

Parhezshunos 40 yoshdan oshgan insonlarga yallig‘lantiruvchi oziq-ovqatlarni kamroq iste’mol qilishni maslahat berdi. Qovurilgan har qanday taom, go‘shtli yarimfabrikatlar (sosiska, kolbasa kabi), oq non, rafinadlangan undan tayyorlangan pishiriqlar, margarin va chipslar.
Ushbu yallig‘lantiruvchi mahsulotlarni yuqorida keltirilgan oziq-ovqatlarga almashtirish lozim. Shuningdek, ziravorlarni ham unutmaslik kerak. Imbir, kurkuma, qalampir (agar qarshi ko‘rsatmalar bo‘lmasa, albatta). Shu bilan birga omega-3 to‘yingan yog‘lariga ega mahsulotlarni iste’mol qilish zarur: yog‘li baliq, lon yog‘i, lon urug‘i, chia, zaytun yog‘i, avokado yog‘i kabi.

DNK zararlanishi va mutatsiyalar paydo bo‘lishi xavfini kamaytirish

Bu holatda tarkibida organik selen va polifenol bo‘lgan mahsulotlar yordam beradi. Braziliya yong‘og‘i, keshyu, baliq, kurka go‘shti, malla guruch, dukkaklilar, qo‘ziqorin, ismaloq, organizmga yetarlicha selen moddasini bersa, rezavorlar, pomidor, kakao, qora shokolad, qahva, choy, “karri”ziravorlari polifenollarga, ya’ni antioksidantlarga to‘yintiradi.

Glikemik ko‘rsatkichni nazorat qilib boring

Kovalskayaning aytishicha, katta yoshdagi odamlarning ovqatlanishi past glikemik ko‘rsatkichda bo‘lishi kerak. Yuqori glikemik xususiyatga ega asosiy mahsulot- shakar.
“Hamma shakarning zararli ekanligini biladi. Ammo hamma ham shakarning miya qarishini tezlatishi va o‘simtalar paydo bo‘lishi uchun ozuqa ekanligini bilmaydi. Shakar biriktiruvchi to‘qimalar oqsilini zararlantiradi va bu bilan terini, tomirlarni, o‘pka, jigarni qaritadi. Kataraktaga olib keladi. Shakarga qo‘shib gazli ichimliklar, sharbatlar, pishiriqlar, desertlarni ham “qora ro‘yxat”ga kiritish kerak. Shuningdek, rafinadlangan, tarkibida kraxmal bo‘lgan non, kartoshka, makaron, oq guruch, yormalar iste’molini ham cheklash lozim”.
Yangiliklar lentasi
0