https://oz.sputniknews.uz/20220601/xalqaro-bolalarni-himoya-qilish-kuni-bayrami-qanday-paydo-bolgan-24921661.html
Xalqaro bolalarni himoya qilish kuni bayrami qanday paydo bo‘lgan
Xalqaro bolalarni himoya qilish kuni bayrami qanday paydo bo‘lgan
Sputnik O‘zbekiston
Birinchi iyun - Xalqaro bolalarni himoya qilish kuni. Bu bayram butun dunyoda 1950-yildan beri nishonlanadi. Bizning materialimizda ushbu kunning tarixi va... 01.06.2022, Sputnik O‘zbekiston
2022-06-01T10:32+0500
2022-06-01T10:32+0500
2022-06-01T10:33+0500
jamiyat
bolalar
bmt
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/294/88/2948862_0:0:1157:651_1920x0_80_0_0_b6f080ec23e0e97a5baa3e1b5822bdd8.png
TOShKENT, 1-iyun - Sputnik. Yozning birinchi kuniga to‘g‘ri keladigan Bolalar kuni eng qadimiy xalqaro bayramlardan biri bo‘lib, butun dunyoda 1950-yildan beri nishonlanadi. Xalqaro bolalarni himoya qilish kuni, eng avvalo, kattalarga bolalarning yashash, fikr va e’tiqod erkinligi, ta’lim olish, hordiq chiqarish va hordiq chiqarish huquqlarini hurmat qilish, jismoniy va ruhiy zo‘ravonlikdan himoya qilish zarurligini eslatib turadi. insonparvar va adolatli jamiyatni shakllantirish uchun zarur shart-sharoitlar sifatida bolalar mehnatidan foydalanish.1959 yilda Birlashgan Millatlar Tashkiloti tomonidan Bola huquqlari deklaratsiyasi qabul qilindi, unda ota-onalar, davlat organlari, mahalliy hokimiyat va hukumatlar, nodavlat notijorat tashkilotlari bolalarning ularda belgilangan huquq va erkinliklarini tan olishga va ularni hurmat qilishga intilishga chaqiruvchi moddalar mavjud. Deklaratsiya faqat tavsiya xarakteriga ega bo‘lib, majburiy kuchga ega emas edi.Bola huquqlari xalqaro huquq darajasida ko‘rib chiqilgan birinchi va asosiy xalqaro huquqiy hujjat 1989-yil 20-noyabrda BMT tomonidan qabul qilingan Bola huquqlari to‘g‘risidagi konvensiyadir. Konvensiya 61 davlat tomonidan imzolangan, 1990-yil 13-iyulda Konvensiya SSSR tomonidan ratifikatsiya qilingan.Bolalar har bir mamlakat aholisining taxminan 20-25% ni tashkil qiladi. Turli mamlakatlarda ular turli xil xavf-xatarlarga duchor bo‘lib, ularni himoya qilish kerak: rivojlangan mamlakatlarda bular televizor va kompyuterga qaramlikning salbiy oqibatlaridan. Jiddiy tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, bolalar hayotda o‘zlarining shafqatsiz harakatlaridan nusxa ko‘chirishga moyildirlar. (masalan filmlar yoki kompyuter o‘yinlaridan) Yana bir muammo, G‘arbiy Yevropada bolalarning erta jinsiy rivojlanishidan xavotirda, Yaponiyada ular asosiy xavfni an’anaviy ta’lim usullarini yo‘q qilishda va G‘arb odatlari va xatti-harakatlarining tobora ortib borayotgan kirib borishidan ko‘rishmoqda. Afrika va Osiyoda bolalarga ochlik, OITS, savodsizlik va harbiy mojarolar tahdid solmoqda.Rossiyada bolalar huquqlari 1998-yil 24-iyuldagi "Rossiya Federatsiyasida bola huquqlarining asosiy kafolatlari to‘g‘risida" Federal qonuni bilan himoyalangan. U Rossiya Federatsiyasi Konstitutsiyasida nazarda tutilgan bolaning huquqlari va qonuniy manfaatlarining asosiy kafolatlarini belgilaydi. O‘zbekistonda bolalar huquqlari, avvalombor Konstitutsiya bilan belgilangan. Shuningdek 2007-yilda qabul qilingan "Bola huquqlari kafolatlari to‘g‘risidagi" qonun, 2019-yil 22-apreldagi “Bola huquqlari kafolatlarini yanada kuchaytirishga oid qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi qarori bilan himoyalangan. Shuningdek O‘zbekistonda 2019-yildan boshlab "bolalar ombudsmeni" instituti joriy etilgan. Undan tashqari O‘zbekistonda bolalarni har tomonlama, ham jismoniy ham intellektual yetuk insonlar bo‘lib o‘sishini ta’minlash maqsadi - respublikaning ustuvor vazifalari qatoriga kiritilgan. Xalqaro bolalarni himoya qilish kuni har doim turli tadbirlar bilan nishonlanadi, uning maqsadi butun dunyodagi bolalarning ahvoliga e’tiborni qaratishdir. Ochiq manbalar asosida tayyorlangan.
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
2022
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Yangiliklar
uz_UZ
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
jamiyat, bolalar, bmt
Xalqaro bolalarni himoya qilish kuni bayrami qanday paydo bo‘lgan
10:32 01.06.2022 (yangilandi: 10:33 01.06.2022) Birinchi iyun - Xalqaro bolalarni himoya qilish kuni. Bu bayram butun dunyoda 1950-yildan beri nishonlanadi. Bizning materialimizda ushbu kunning tarixi va an’analari haqida o‘qing.
TOShKENT, 1-iyun - Sputnik. Yozning birinchi kuniga to‘g‘ri keladigan Bolalar kuni eng qadimiy xalqaro bayramlardan biri bo‘lib, butun dunyoda 1950-yildan beri nishonlanadi.
Uni o‘tkazish to‘g‘risida qaror 1949-yil noyabr oyida bo‘lib o‘tgan maxsus sessiyada Xalqaro Demokratik Ayollar Federatsiyasi tomonidan qabul qilindi. BMT ushbu tashabbusni qo‘llab-quvvatladi va bolalar huquqlari, hayoti va salomatligini himoya qilishni o‘z faoliyatining ustuvor yo‘nalishlaridan biri deb e’lon qildi.
Xalqaro bolalarni himoya qilish kuni, eng avvalo, kattalarga bolalarning yashash, fikr va e’tiqod erkinligi, ta’lim olish, hordiq chiqarish va hordiq chiqarish huquqlarini hurmat qilish, jismoniy va ruhiy zo‘ravonlikdan himoya qilish zarurligini eslatib turadi. insonparvar va adolatli jamiyatni shakllantirish uchun zarur shart-sharoitlar sifatida bolalar mehnatidan foydalanish.
1959 yilda Birlashgan Millatlar Tashkiloti tomonidan Bola huquqlari deklaratsiyasi qabul qilindi, unda ota-onalar, davlat organlari, mahalliy hokimiyat va hukumatlar, nodavlat notijorat tashkilotlari bolalarning ularda belgilangan huquq va erkinliklarini tan olishga va ularni hurmat qilishga intilishga chaqiruvchi moddalar mavjud. Deklaratsiya faqat tavsiya xarakteriga ega bo‘lib, majburiy kuchga ega emas edi.
Bola huquqlari xalqaro huquq darajasida ko‘rib chiqilgan birinchi va asosiy xalqaro huquqiy hujjat 1989 yil 20 noyabrda BMT tomonidan qabul qilingan Bola huquqlari to‘g‘risidagi konvensiyadir. Konvensiya 61 davlat tomonidan imzolangan, 1990-yil 13-iyulda Konvensiya SSSR tomonidan ratifikatsiya qilingan.
Bolalar har bir mamlakat aholisining taxminan 20-25% ni tashkil qiladi. Turli mamlakatlarda ular turli xil xavf-xatarlarga duchor bo‘lib, ularni himoya qilish kerak: rivojlangan mamlakatlarda bular televizor va kompyuterga qaramlikning salbiy oqibatlaridan. Jiddiy tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, bolalar hayotda o‘zlarining shafqatsiz harakatlaridan nusxa ko‘chirishga moyildirlar. (masalan filmlar yoki kompyuter o‘yinlaridan)
Yana bir muammo, G‘arbiy Yevropada bolalarning erta jinsiy rivojlanishidan xavotirda, Yaponiyada ular asosiy xavfni an’anaviy ta’lim usullarini yo‘q qilishda va G‘arb odatlari va xatti-harakatlarining tobora ortib borayotgan kirib borishidan ko‘rishmoqda. Afrika va Osiyoda bolalarga ochlik, OITS, savodsizlik va harbiy mojarolar tahdid solmoqda.
Rossiyada bolalar huquqlari 1998-yil 24-iyuldagi "Rossiya Federatsiyasida bola huquqlarining asosiy kafolatlari to‘g‘risida" Federal qonuni bilan himoyalangan. U Rossiya Federatsiyasi Konstitutsiyasida nazarda tutilgan bolaning huquqlari va qonuniy manfaatlarining asosiy kafolatlarini belgilaydi.
O‘zbekistonda bolalar huquqlari, avvalombor Konstitutsiya bilan belgilangan. Shuningdek 2007-yilda qabul qilingan "Bola huquqlari kafolatlari to‘g‘risidagi" qonun, 2019-yil 22-apreldagi “Bola huquqlari kafolatlarini yanada kuchaytirishga oid qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi qarori bilan himoyalangan. Shuningdek O‘zbekistonda 2019-yildan boshlab "bolalar ombudsmeni" instituti joriy etilgan.
Undan tashqari O‘zbekistonda bolalarni har tomonlama, ham jismoniy ham intellektual yetuk insonlar bo‘lib o‘sishini ta’minlash maqsadi - respublikaning ustuvor vazifalari qatoriga kiritilgan.
Xalqaro bolalarni himoya qilish kuni har doim turli tadbirlar bilan nishonlanadi, uning maqsadi butun dunyodagi bolalarning ahvoliga e’tiborni qaratishdir.
Ochiq manbalar asosida tayyorlangan.
