https://oz.sputniknews.uz/20220722/ukraina-mirotvorets-saytida-oldirilishi-lozim-bolganlar-royxatiga-bolalar-ham-kiritilgan-26417829.html

Ukraina "Mirotvores" saytida o‘ldirilishi lozim bo‘lganlar ro‘yxatiga bolalar ham kiritilgan

Ukraina "Mirotvores" saytida o‘ldirilishi lozim bo‘lganlar ro‘yxatiga bolalar ham kiritilgan

Sputnik O‘zbekiston

"Mirotvores"ga qarshi kurash: bolalar “yo‘q” qilinmasligi lozim

2022-07-22T08:25+0500

2022-07-22T08:25+0500

2022-07-22T10:00+0500

dunyoda

ukraina

vladimir zelenskiy

https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/07e6/03/03/23106144_0:0:3339:1878_1920x0_80_0_0_57be480160f8280964117185b94fd758.jpg

2022 yil 21-iyul, payshanba kuni “Rossiya segodnya” xalqaro multimedia matbuot markazida voyaga yetmagan bolalarga tahdidlar muhokamasiga bag‘ishlangan matbuot anjumani bo‘lib o‘tdi, ular haqidagi ma’lumotlar Ukraina millatchi “Mirotvores” saytida joylashtirilgan. Baltnews."Mirotvores" Ukraina sayti 2014-yil avgust oyida yaratilgan. Sayt ma’muriyati ma’lumotlar bazasida, ularning fikriga ko‘ra, Ukrainaga qarshi harakatlarda ishtirok etgan shaxslar ro‘yxatini to‘playdi."Chistilishe" (arosat)da chop etilgan materiallar - bu odamlarning shaxsiy ma’lumotlari to‘planadigan sayt bo‘limining nomi - ko‘pincha fuqarolarning hayoti va xavfsizligiga bevosita tahdid soladi. Shaxsiy ma’lumotlar - suratlar, yashash manzillari, telefon raqamlari va ijtimoiy tarmoqlardagi sahifalar - noqonuniy yo‘l orqali to‘planadi va "Mirotvores" diqqat markaziga tushib qolgan shaxslarning ruxsatisiz e’lon qilinadi.Dastlab, sayt kuratorlari Ukrainadagi mojaro bilan bog‘liq jurnalistlar va siyosiy arboblarning ma’lumotlarini e’lon qilishdi. Biroq keyinchalik “Mirotvores”da voyaga yetmagan bolalar haqida ma’lumotlar paydo bo‘la boshladi, bu nafaqat Rossiya va Ukraina qonunchiligini, balki xalqaro norma va kelishuvlarni ham qo‘pol ravishda buzish hisoblanadi. Masalan, BMTning “Bola huquqlari to‘g‘risida”gi konvensiyasi a’zo-davlatlardan har bir bolaning himoyasini ta’minlashni talab qiladi.“Mirotvores” bazasiga tushgan 327 nafar bolaning shaxsi“Qatag‘onga qarshi kurash” fondi sayt ishini sinchiklab o‘rganib chiqdi va u yerda shaxsiy ma’lumotlari va hujjatlari e’lon qilingan voyaga yetmagan bolalarning ma’lumotlar bazasini to‘pladi. Jamg‘arma huquq himoyachilari Rossiya, Ukraina, Belarus va Armanistonda kamida 327 nafar voyaga yetmaganlarning shaxsiy ma’lumotlari, shulardan 162 nafari qiz va 165 nafari o‘g‘il bolalarning shaxsiy ma’lumotlari Ukraina resursi ma’lumotlar bazasiga joylashtirilgan degan xulosaga kelishdi.“Sayt administratorlari 2018-yilning 31-mayidan keyin voyaga yetmaganlar haqidagi ma’lumotlarni faol e’lon qila boshladilar va hozirgacha buni davom ettirmoqda”, dedi “Qatag‘onga qarshi kurash fondi” huquqni himoya qilish tashkiloti rahbari Mira Terada.Uning so‘zlariga ko‘ra, ayni paytda bola haqidagi eng so‘nggi nashr 2022-yil 4-fevral sanasiga to‘g‘ri keladi va bolalar anketalari sonining eng yuqori cho‘qqisi 2020-yil yozining oxiriga to‘g‘ri keladi."Saytga shaxsiy ma’lumotlari joylashtirilgan bolalarning eng kichigi 10 yoshga ham to‘lmagan. 2012-yilda tug‘ilgan qiz 2021-yil 9-may kuni DXRning Gorlovka shahrida bo‘lib o‘tgan Buyuk G‘alabanning 76-yilligiga bag‘ishlangan aksiyada ishtirok etgani uchun millatchi sayt ma’lumotlar bazasiga kiritilgan”, — dedi Terada.Inson huquqlari guruhi rahbarining ta’kidlashicha, voyaga yetmaganlarning shaxsiy ma’lumotlari e’lon qilingan holatlarning katta qismida yashash manzili va suratlari ham chop etilgan."Saytda ro‘yxatga olingan 327 nafar bolaning 25 %da aniq yashash manzili e’lon qilingan. 20 nafardan ortiq bolalarning surati ilova qilingan", — dedi u.Yig‘ilgan ma’lumotlarga ko‘ra, voyaga etmaganlarning 60% dan ortig‘i DXR hududida, 8% LXR hududida, Rossiya Federatsiyasida - 72 bola, Ukrainada - 31, Belarusda - 3, Armanistonda - 1 nafar bola yashaydi.Ma’lumotlar bazasiga kiritishning tuturuqsiz sabablari"Asosiy sabab - Qrim Respublikasi hududidan Ukraina chegarasini kesib o‘tish - 268 holat. 58 holatda - propaganda qurboni, 13 holatda - "propaganda tadbirlari"da ishtirok etish sabab bo‘lgan. 9 holatda - Qrim Respublikasining qo‘shib olinishini qonuniylashtirishga urinishlarda voyaga etmaganlarning ishtiroki”, - dedi Fond rahbari."Mirotvores" saytining ma’lumotlar bazasida taqdim etilgan har bir bola ma’muriyat va resurs yaratuvchilari tomonidan Ukraina milliy xavfsizligiga, tinchlik va xalqaro huquq va tartibotga qarshi qasddan harakatlar sodir etishda ayblanmoqda."Yo‘q qilinishi lozim"Yig‘ilgan materiallarga ko‘ra, yovuz niyatli odamlar “Mirotvores” bazasidan odamlarning qayerda ekanligi to‘g‘risida ma’lumot olishgan, shundan so‘ng ular tahdidlar yuborgan yoki ularni ta’qib qilgan. Ushbu saytdagi nashrlar tufayli bir necha kishi allaqachon hujumlar qurboni bo‘ldi.“Mirotvores” bazasiga tushgan LXRdan 13 yoshli yozuvchi Faina Savenkova o‘z hikoyasini aytib berdi.Uning shaxsiy ma’lumotlari 2021-yil avgust oyida saytda e’lon qilingan, shundan so‘ng u bir necha bor haqorat va to‘g‘ridan-to‘g‘ri tahdidlarga duchor bo‘lgan. Uning so‘zlariga ko‘ra, Rossiyada taqiqlangan “Azov” millatchi batalonining jangchilari uning ko‘z o‘ngida uni va butun oilasini o‘ldirish bilan tahdid qilgan."Sabab - men urushda qanday yashayotganim, Rossiyadagi tanlov va festivallarda qatnashganim haqida hikoyalar, shuningdek, BMT va YuNICYeFga ushbu saytni yopish iltimosi bilan murojaat yozganim uchun", dedi Faina.Fainaning "Mirotvores" sahifasida yuqori o‘ng burchakda "yo‘q qilinishi lozim" degan belgi qo‘yilgan. Jurnalistning “Ro‘yxatga tutish qo‘rqinchli bo‘ldimi?” degan savoliga Faina ro‘yirost javob berdi: “Ha, albatta”."Mening barcha ma’lumotlarim tarmoqda bor. Menda bir holat bo‘ldi: bir notanish odam mening manzilimni “Mirotvores” saytidan bilib, tug‘ilgan kunim bilan tabriklash uchun keldi. Albatta, bu zararsiz narsadek tuyuladi, lekin hammasi yomonroq bo‘lishi mumkin" – dedi Faina.Qizning aytishicha, tahdidlarning aksariyati ijtimoiy tarmoqlarda, odatda yopiq akkauntlardan va ukrain tilida bo‘lgan.LXR tashqi ishlar vaziri o‘rinbosari Anna Soroka ham “Mirotvores”ning tahdidlari haqida gapirdi. Uning so‘zlariga ko‘ra, Ukraina sakkiz yildan beri harbiy jinoyatlari, shaxs va insoniyatga qarshi, tinchlikka qarshi jinoyatlar sodir etib kelmoqda. Va bu saytning mavjudligi - Kiyev rejimining dahshatli jinoyatlarining epizodlaridan biridir."Men o‘z tajribamdan bu saytga ma’lumot joylashtirish qanday ekanligini bilaman. Mening barcha shaxsiy ma’lumotlarim sakkiz yildan beri mavjud, faqat saytda farzandim haqidagi ma’lumotlar ham bor. Buning oqibatlari - tunda eshik taqillatish, tahdidlar, mening hayotimga suiqasdlar, bolamning hayotiga suiqasdlar”, - dedi u.To‘qqiz yildan buyon urush dahshatlarida yashayotgan Donbass bolalari bu sayt tufayli yanada ko‘proq xavf ostida."Bu sayt Donbass aholisini to‘liq genotsid qilish uchun sharoit yaratadi, bu Ukraina hukumati uchun "saralash belgisi", unga ko‘ra odam o‘ldirishi mumkin", dedi Soroka."Bu Ukraina qonunchiligi bilan qonuniylashtirilgan Donbass aholisini "o‘ldirish ro‘yxati"dir. Dastlab, 2014-2015 yillarda UXX va Ukraina qurolli tuzilmalaridagi “o‘rtoqlar” to‘liq unga qarab ish qilishgan. Agar shaxs saytda ro‘yxatga olingan bo‘lsa, uni hibsga olish, qiynoqqa solish, tahqirlash mumkin, buning uchun hech narsa bo‘lmaydi, ular o‘z qilmishlari uchun jinoiy javobgarlikka tortilmaydilar”, dedi u.Xalqaro hamjamiyatning mutlaqo harakatsizligiRossiya Federatsiyasining BMTdagi doimiy vakilining birinchi o‘rinbosari Dmitriy Polyanskiy o‘z nutqida xalqaro hamjamiyatni ushbu saytga qarshi kurashishga chaqirish urinishlari, shuningdek, Rossiya tomonining ushbu masala bo‘yicha keyingi harakatlari haqida gapirdi."Biz BMT Bosh kotibi Antoniu Guterrishga muammo haqida maktub yozdik, YuNICYeFga ham maktub yubordik. Javob kutdik, ammo faol harakat bo‘lmadi. Bosh kotib bunga munosabat bildirmadi. YuNICYeF Faina bilan uchrashishga harakat qildi, lekin rasmiy uchrashuv bo‘lib o‘tmadi. So‘ngra Ukrainada maxsus harbiy operatsiya boshlandi va bu masala unutildi”, — dedi Polyanskiy.Faina Savenkova, o‘z navbatida, uchrashuv o‘rniga YuNISEF unga “tinchlik elchisi” bo‘lishni taklif qilganini, biroq bu uchrashuv hali bo‘lib o‘tmaganini qo‘shimcha qildi."2019 yilda BMTning Ukrainadagi monitoring missiyasi raisi o‘rinbosari Benjamin Moro Rada deputatlarini "Mirotvores" saytini yopish tashabbusi bilan chiqishga chaqirgan. Bunga Ukraina prezidenti unda saytni blokirovka qilish uchun vakolati yo‘qligi, bu milliy qonunchilikni buzadi deb aytgandi", - deya eslatdi inson huquqlari tashkiloti "Qatag‘onga qarshi kurash fondi" rahbari Mira Terada.Ukraina hukumati hozirga qadar “Mirotvores”ga kirishni cheklashni qat’iyan rad etmoqda, mustaqil internet nashrlarning bir necha yuzlab yangiliklar saytlari prezident Vladimir Zelenskiy administratsiyasi tomonidan yo‘q qilingan."Mirotvores" bilan keyingi kurashDmitriy Polyanskiyning so‘zlariga ko‘ra, Rossiyaning vazifasi o‘zini sivilizatsiyalashgan dunyoning bir qismi deb hisoblaydigan xalqaro tashkilotlar va hamkorlarga Ukrainada haqiqatda nimalar bo‘layotganini ko‘rsatishdan iborat."Biz Mira bergan ma’lumotni baholadik. Kecha Rossiya Federatsiyasi nomidan men Antoniu Guterrishga ushbu bolalar haqida ma’lumot, bizga ma’lum bo‘lgan 327 nafarga yaqin ismlar haqida xat yubordim. Shubhasiz bu ismlar ko‘p bo‘lsa kerak. Shunga qaramay, bu ko‘rsatkich ham mutlaqo qo‘rqinchli va hayratlanarli, bu illatga aniq qarshi kurashish kerak”, — dedi diplomat.U hozir bo‘lganlarni Rossiya Federatsiyasining BMTdagi doimiy vakolatxonasi va Rossiya TIV bu masalada butun dunyo bo‘ylab yordam berishga tayyorligiga ishontirdi.Ochiq ma’lumotlarga ko‘ra, "Mirotvores" serveri AQShda joylashgan bo‘lib, bu resurs Amerika fuqarolari yoki kompaniyalari ko‘magida va AQSh maxsus xizmatlari ishtirokida yaratilganligini tasdiqlashi mumkin."Bugun men ushbu masala bo‘yicha qo‘shimcha ma’lumot oldim. Hozirda biz ushbu resursning ishlashiga aloqador odamlar va AQSh va Kanada korporatsiyalari ustidan muayan tekshiruvlar o‘tkazmoqdamiz. Ma’lumotlar tekshirilishi bilanoq, tegishli ma’lumotlar RF Tergov qo‘mitasi va boshqa idoralarga taqdim etiladi. Ular bu masala bilan jiddiy shug‘ullanadi”, - dedi jamg‘arma rahbari Terada.Uning so‘zlariga ko‘ra, tashkilotchilar va saytni moliyalashtirganlar haqidagi jamg‘armaning navbatdagi hisoboti ham BMTga murojaatga yangi materiallarni ilova qilish uchun janob Polyanskiyga taqdim etiladi.Xulosa qilib aytganda, Terada faqatgina BMT, YuNISEF, Rossiya va xalqaro inson huquqlari tashkilotlarining birgalikdagi sa’y-harakatlari orqali ushbu resursni to‘liq blokirovka qilish va bolalar va ularning ota-onalari shaxsiy ma’lumotlarini butunlay olib tashlashga erishish mumkinligini ta’kidladi.

ukraina

2022

Yangiliklar

uz_UZ

"mirotvores"ga qarshi kurash: bolalar “yo‘q” qilinmasligi lozim