Shomahmudovlar oilasidan kimlar hayot? Mashhur xonadondan reportaj

© Sputnik / Ramiz BaxtiyarovPamatnik semye Shamaxmudovix
Pamatnik semye Shamaxmudovix - Sputnik O‘zbekiston
Obuna bo‘lish
Urush yillarida harbiy harakatlar qurshovida qolgan hududlardan O‘zbekistonga ko‘chirib kelingan minglab bolalar qatorida Olga-Holida ham bu yurtda yangi oilasini topgan. Vaqti kelib minnatdorchilik ramzida o‘z ixtiyori bilan ota-onasi temirchi Shoahmad Shomahmudov va uning ayoli Bahri Akramova qo‘ygan Xolida ismida musulmonlar dinini qabul qilgan

TOShKENT, 8-may — Sputnik. Shu kunlarda poytaxtdagi Do‘stlik bog‘ida Shomahmudovlar oilasiga haykal o‘rnatish ishlari olib borilmoqda. Eslatib o‘tamiz, Ikkinchi jahon urushi davrida toshkentlik temirchi Shoahmad Shomahmudov ayoli bilan front chizig‘ida bo‘lgan mamlakatlardan evakuatsiya qilingan boshpanasiz va yetim qolgan bolalarini farzandlikka olib, tarbiya berishdi, voyaga yetkazishdi, nabiralar ko‘rib, buva-buvilik gashtini ham surishdi.

Toshkentda Shoahmad Shomahmudovlar oilasiga haykal o‘rnatilyapti - Sputnik O‘zbekiston
Toshkentdagi bog‘da Shomahmudovlar oilasiga haykal o‘rnatilyapti
Aytish joizki, Shomahmudovlar oilasi insonparvarlikning yuksak namunasini ko‘rsatgan oila sifatida tarixda qoldi. Shoahmad ota va Bahri aya turli millat vakillari bo‘lgan 13 o‘g‘il-qizni va urushdan so‘ng yana 3 bolani o‘z tarbiyalariga olishgan. Bular Habiba, Vova, Shuhrat — rus, Hamidulla — ukrain, Rafiq, Rahmatulla — tatar, Xolida — moldavan, Samug‘ — chuvash, Yo‘ldosh, Ergash — yahudiy, Halima — qozoq, Qoravoy, Ne’mat, Muazzam, Hakima, Ulug‘bek — o‘zbek.

Shomahmudovlar oilasi vakillarining keyingi taqdiri, bugungi hayoti haqida reportaj tayyorlashni maqsad qilgan jurnalistlar Ilmira Zayniddinova va Fozil Farhod Toshkentning Jarariq mahallasiga yo‘l olishdi.

 

© Fozil FarhodJurnalistlar Fozil Farhod va Ilmira Zayniddinova
Jurnalisti: Ilmira Zayniddinova i Fozil Farxod - Sputnik O‘zbekiston
Jurnalistlar Fozil Farhod va Ilmira Zayniddinova

 

Shomahmudovlar oilasi farzandlaridan kimlarni topishga muvaffaq bo‘ldingiz, degan savolga Fozil Farhod uch nafarini, dedi.

 

© Fozil FarxodXolida Shomahmudova va jurnalist Fozil Farhod
Xalida (Olga) Shomaxmudova i jurnalist Fozil Farxod - Sputnik O‘zbekiston
Xolida Shomahmudova va jurnalist Fozil Farhod

 

"Xolida opa, Shomahmudovlar oilasining eng kenja qizi Halima va o‘g‘illari Yo‘ldosh hayot. Halima intervyu berishni istamas ekan. Yo‘ldosh aka bilan hozircha uchrashish imkoni bo‘lmadi, chunki uni katta buvisi (onasining buvisi) uzoq qidirib, topgan va kelishini iltimos qilgan. Yo‘ldosh Shomahmudov shu kunlarda Ukrainada", — dedi jurnalist.

Jurnalistlar shuningdek mashhur oilaning yana bir farzandi — Rafiq Shomahmudovning o‘g‘li Tohirjon Shomahmudov bilan ham suhbatda bo‘lishgan.

 

© Fozil FarxodJurnalist Fozil Farhod va Rafiq Shomahmudova o‘g‘li Tohirjon Shomahmudov
Jurnalist Fozil Farxod i sin Rafika Shomaxmudova Toxirdjon Shomaxmudov - Sputnik O‘zbekiston
Jurnalist Fozil Farhod va Rafiq Shomahmudova o‘g‘li Tohirjon Shomahmudov

 

"Shomahmudov oilasiga qo‘yilgan haykal Do‘stlik bog‘iga o‘rnatilayotganini eshitib, Xolida momo juda xursand bo‘ldilar”, hikoyasini davom etdi Fozil Farhod. Shomahmudovlar oilasi istiqomat qiladigan mahalla faollari "o‘zimizni mahallamizga olib kelaylik shu monumentni, ruxsat bering" deya, hukumatga xat ham yozishganini xotirlashibdi. Jurnalistning so‘zlariga ko‘ra, Jarariq mahallasi, Toshko‘chada yashaydiganlarning hammasi bir-biri bilan  "apoq-chapoq" bo‘lib ketgan: turli millat vakillari biri-biridan qiz olib, qiz bergan… Va bu an’ana shu kungacha davom etib kelayotir. Kattami yo kichik, hattoki uch-to‘rt yashar qizaloqlar ham jurnalistlar savolga tortganda,  g‘ururlanib Shomahmudovlarmiz deb javob berar ekan…

RF prezidenti Vladimir Putin - Sputnik O‘zbekiston
Putin Mirziyoyevdan urush faxriylariga ta’zimini yetkazib qo‘yishni so‘radi
"Olga-Xolida opaga qanday savol bilan murojaat qildingiz", so‘radim qiziqib. "Onalari haqida qiziqdik. "Oyim tez-tez tushimga kiradilar. Boshlariga oppoq ro‘mol o‘rab olganlar. Kiyimlari ozoda. Oyim jannatdalar", deb javob berdilar. Onalarining ruhlariga Qur’on tilovat qilishlarini ham aytdilar.

 

© Fozil FarxodXolida-Olga Shomahmudova yetti oylik chevarasi Muhammadumar bilan
Xolida (Olga) Shomaxmudova so svoim semimesachnim pravnukom Muxammadumarom - Sputnik O‘zbekiston
Xolida-Olga Shomahmudova yetti oylik chevarasi Muhammadumar bilan
Xolida momo urushdan keyin uni akasi qidirib kelganini, olib ketmoqchi bo‘lganini ham eslabdi. "Endi ketmayman", deb turib olgan ekanlar". "Shu kechayu kunduzda 81 yoshni qarshi olgan Xolida ayani ancha toliqtirib qo‘ydik… Ketishimiz oldidan  haykal o‘rnatilayotganiga yana bir bor juda xursand bo‘lib, sof o‘zbek tilida duo qildilar", dedi Fozil Farhod.

Fozil Farhod: ajdodlarimiz oldida bosh egamiz…

Donolar aytganiday, ikkinchi jahon urushida fashizm ustidan qozonilgan g‘alaba naqadar qimmatga tushganini yurtimizda yashayotgan har qaysi oila, har bir kishi takror va takror anglashi, qalbidan o‘tkazishi tabiiy hol. O‘shanda 6,5 millionlik O‘zbekiston xalqining 1,5 milliondan ortig‘i urushga ketgan edi. Bu butun o‘zbek xalqining bag‘ri kuyib kul bo‘ldi, yuragi qon-qon yig‘ladi degani. Shuncha ona jigarini yulib, jangu jadallarga jo‘natdi degani. Bu qanchalab sho‘rlik ayollar ko‘ksiga sog‘inch, intizorlik nayzasi sanchildi degani.

Bayramona salyut - Sputnik O‘zbekiston
9 may Toshkentda bayramona salyutlar bilan nishonlanadi
"Stansiyaga har sutkada, uzluksiz ravishda, mamlakatning g‘arbiy rayonlaridan minglab evakuatsiya qilinganlar, yaradorlar keltirilar edi. Ularni joylashtirish, uy-joy bilan ta’minlash lozim edi. Toshkent aholisi barcha tashvishlarni yuragiga g‘oyatda yaqin olar edi. Bir kuni shaharga qamaldagi Leningrad bolalarini olib kelayotgan sostav kelishi ma’lum bo‘ldi. Vokzalga minglab o‘zbek ayollari kelishdi. Ular ochlikdan tinkasi qurigan bolalarni o‘z tarbiyasiga berishni iltimos qilishar, hattoki talab qilishar, bu haqda o‘tinib so‘rar edilar".

"Harbiy komendant qaydnomalari"dan olingan bu gaplar ayni haqiqatdir. Tarixni o‘chirib bo‘lmaydi!

Sen yetim emassan,
Tinchlan, jigarim.
Quyoshday mehribon
Vataning-onang,
Zaminday vazminu
Mehnatkash, mushfiq
Istagan narsangni tayyorlaguvchi
Xalq bor-otang bor.

Shoir G‘ofur G‘ulom shunday boshlanuvchi she’rini urush davrida yetim qolgan bolalarga bag‘ishlagan. Ha, o‘zbek xalqi Ikkinchi jahon urushi davrida harbiy harakatlar qurshovida qolgan hududlar aholisini — 1 yarim milliondan ziyod odamni qabul qildi. Go‘yoki bag‘ri bo‘shab qolgan elimizning urushga ketgan yaqinlari o‘rnini bosib, yuraklariga taskinlik bo‘lganday bo‘ldi bu… Evakuatsiya qilinganlar esa boshpanasini topdi! Oilasini topdi! Ota-onasini topdi! Vatanini topdi!

Ma’lumotlarga qaraganda, ularning 400 mingga yaqini — bola, shulardan 200 mingdan ortig‘i chin yetim bo‘lgan. Shuncha bolani O‘zbekistonning minglab oilasi o‘z bag‘riga oldi va bir mayizni qirq bo‘lib yedi. Bolajonlar shu eldan mehr topdi. Bu xalqimizning azaliy bolajonligini bildirardi.

Ministerstvo oboroni Respubliki Uzbekistan  ustroila aksiyu v ramkax organizovannogo avtoprobega kolonni avtomobiley voyennogo vremeni - Sputnik O‘zbekiston
Toshkent ko‘chalarida urush yillarining eng mashhur qo‘shig‘i - "Katusha" ijro etildi
Toshkentlik Shoahmad ota va Baxri aya Shomahmudovlar ham shunday oilalardan biri edi. Ular ibrat ko‘rsatib, urush davrida boshpanasiz, ota-onasiz qolgan 13 bolani, urushdan keyin ham yana 3 o‘g‘il-qizni o‘z tarbiyalariga olgan. Shoahmad ota va Baxri aya bag‘rida rus, belarus, ukrain, tatar, moldavan, yahudiy, latish, qozoq, chuvash millatiga mansub bolajonlar panoh topdi. Bugun bu oilaning o‘zbeklashib ketgan avlodlari Toshkentning Jarariq mahallasida yashamoqda.

Yana bir xushxabar! Shomahmudovlar oilasiga bag‘ishlangan me’moriy yodgorlik shu kunlarda Respublika baynalmilal madaniy markazi tasarrufidagi Do‘stlik bog‘iga o‘rnatilmoqda.

Urush o‘chog‘ida bo‘lgan, front ortida beminnat xizmat qilgan buyuk bobolar, muhtarama momolar! Sizning oldingizda bosh egamiz!

Yangiliklar lentasi
0