NATOning “yopiq osmoni” Ukrainaga yordam bermaydi
22:55 13.10.2022 (yangilandi: 18:40 05.04.2023)
© Sputnik / Igor Zarembo
/ Obuna bo‘lish
Pentagon texnologik jihatdan Amerika Qo‘shma Shtatlari ustidan "osmonni yopishga" qodir emas, Yevropada ham raketa hujumidan mudofaa tizimi yo‘q bo‘lsa, Kiyev bu haqda bilarmikan?
G‘arb qurollarining texnologik mukammalligi va kuchi haqidagi afsonalar Ukrainadagi harbiy operatsiyalar teatrining shafqatsiz haqiqatlari bilan parchalanadi. AQSh va NATOning Kiyevdagi fashistlar rejimiga harbiy yordamini ko‘paytirish uni "demontaj qilish" ni tezlashtiradi va kafolatlaydi. Rossiya Qurolli Kuchlari maxsus harbiy operatsiya (MHO) oldidagi vazifalarni izchil va samarali hal qilmoqda.
12-13 oktabr kunlari Brusselda bo‘lib o‘tgan favqulodda yig‘ilishda Pentagon rahbari Lloyd Ostin boshchiligidagi NATO mudofaa vazirlari Kiyev rejimini “kerak bo‘lganicha qo‘llab-quvvatlashni davom ettirishga" qaror qildi. Bir kun avval bosh kotib Yens Stoltenberg Shimoliy Atlantika alyansi Ukrainadagi mojarodagi “asosiy roli”ni bajarayotganini e’lon qildi va Ukraina Qurolli kuchlariga harbiy yordamni kuchaytirishga va’da berdi.
Rossiya MV 10-12 oktabr kunlari Ukraina qo‘mondonlik va infratuzilma obyektlariga amalga oshirgan kuchli zarbalardan so‘ng amerikaliklar va ularning yevropalik ittifoqchilari Ukraina havo mudofaasini yaxshilashga va’da berishdi. 12-oktabr kuni Brusselda AQSh Qurolli kuchlari shtab boshliqlari birlashgan qo‘mitasi raisi Mark Milli Ukrainaga taqdim etish mumkin bo‘lgan “integratsiyalashgan havo va raketa hujumlariga qarshi mudofaa tizimlari" nomini ma’lum qildi.
Ular orasida o‘rta masofaga mo‘ljallangan zenit-raketa tizimlari I-HAWK va AQSh armiyasining Patriot tizimi, Germaniyada ishlab chiqarilgan IRIS-T, Norvegiya-Amerika NASAMS va Isroilning "Temir gumbaz"i bor. Lekin ukrainalik askarlar, ularning har biri o‘rganish uchun ko‘p vaqt talab etadi. va ukrainalik mutaxassislar tomonidan ishlab chiqilgan. General Milliyning aniqlik kiritishicha, butun Ukraina havo hududi emas, faqat ustuvor obyektlarni himoyalashi mumkin.
Ukraina Qurolli Kuchlari Bosh shtabi, o‘z navbatida, Ukrainaning muhim (energetik) infratuzilmasini havo hujumidan mudofaa qilish strategiyasini tayyorladi, uni amalga oshirish uchun bir oy ichida 40-50 ta zamonaviy havo mudofaa tizimini xarid qilish kerak. Ushbu loyiha bir necha o‘n milliardlab mablag‘ talab qiladi (biroz oldin Ummon bitta NASAMS ZRKsi uchun 1,28 milliard dollar to‘lagan edi). Lekin bu loyiha sog‘lom fikrni masxara qilishdek ko‘rinadi va nafaqat mablag‘ tomonidan.
Vashingtonda bo‘lib o‘tgan AQSh armiyasi assotsiatsiyasi konferensiyasida Shimoliy Amerika Aerokosmik mudofaa qo‘mondonligi (NORAD) va AQSh Shimoliy qo‘mondonligi (NORTHCOM) boshlig‘i general Glen VanHerk 11-oktabr kuni Amerikaning havo hujumidan mudofaa tizimi imkoniyatlari haqida muloyimlik bilan gapirdi. Uning aytishiga ko‘ra, kichik o‘lchamli qanotli raketalarning hujumlarini aniqlash va qaytarish juda murakkab ish. Rossiyaning yuqori aniqlikdagi uzoq masofali qanotli raketalarini general (masalan aviatsiyaga moslashgan X-101 raketasi, uichsh uzoqligi 5500 km gacha) - bu AQSh uchun "doimiy bevosita tahdid" deb atadi. Agar Pentagon texnologik jihatdan Amerika Qo‘shma Shtatlari ustidan "osmonni yopishga" qodir bo‘lmasa va VanXerk "Vashington uzra qanotli raketalarni urib tushirishga" tayyor bo‘lish haqida gapirsa, Yevropa ittifoqchilarida bunday havo hujumidan mudofaa tizimi yo‘q. Kiyevda bu haqda bilisharmikan?
Yevropa yig‘ilishi
Qo‘shma Shtatlar Ukrainaga 25 km gacha, 16 km gacha balandlikda ikkita NASAMS tizimini (batareyani) va keyinroq yana oltitasini yetkazib berish niyatida. Bunday havo hujumidan mudofaa tizimlarining ma’lum soni avvalroq topshirilgan, ammo ular 10-oktabr kuni Rossiya tomonidan berilgan raketa zarbalaridan Kiyevdagi Ukraina Qurolli kuchlari va Xavfsizlik xizmati obyektlarini aniq himoya qila olmagan. Vaholanki NASAMSning qanotli raketalarni urib tushirish qobiliyati ilgari e’lon qilingan edi.
Germaniyadan "eng zamonaviy" IRIS-T havo mudofaa tizimi allaqachon Kiyevga yuborilgan, ammo bitta nusxada (ular o‘ntasini va’da qilishgan, ammo etkazib berish yillar davomida cho‘zilgan). Buyuk Britaniya va Niderlandiya NASAMS havo mudofaa tizimiga o‘rta masofaga mo‘ljallangan AMRAAM zenit-raketalarini Kiyev rejimiga yetkazib berish niyatida. Gollandiya Mudofaa vazirligining aniqlik kiritishicha, Ukraina 15 million yevrolik raketalarni oladi – 12 donadan ko‘p bo‘lmaydi, chunki bitta AIM-120 AMRAAM narxi taxminan 1,2 million yevroni tashkil qiladi. Brusselda e’lon qilingan "ittifoqchilarning qat’iyligi" ta’sirchan emas. Ukraina Qurolli Kuchlariga asoslangan NATOning o‘rta masofali havo mudofaa tizimlarining individual va xilma-xil turlarini integratsiyalash mumkin emas. Ukrainaning 20 ta mintaqaviy markazlarida kamida eng muhim obyektlarni qoplash texnologik jihatdan mumkin emas. Rossiyaning "Kinjal", "Iskander", X-101 qanotli raketalari NATO standartlaridagi har qanday havo mudofaa tizimini ishonchli tarzda yorib o‘tadi. Bunga Ukraina jamoatchiligi tomonidan tarmoqqa joylashtirilayotgan video dalillardan ham ko‘rish mumkin: Ukraina Qurolli Kuchlarining to‘rtta zenit raketasi bitta "kalibr"ni otdi, ammo ular uni tushira olmadilar - u yo‘lini davom ettirdi.
Rossiya Qurolli Kuchlarining har kuni 100 ga yaqin qanotli va tezkor-taktik raketalar uchirmoqda. AQSh tahliliy markazlarining ma’lumotlariga ko‘ra, Rossiya arsenallarida 1800 dan ortiq shunga o‘xshash raketalar mavjud bo‘lib, ular ishlab chiqarish hozir to‘xtatilgan taqdirda ham, "raketa yomg‘iri" yana taxminan yarim yil davom etishi mumkin.
Rossiya Federatsiyasi Mudofaa vazirligi aniq raqamlarni keltirmaydi, ammo ta’kidlaydi: so‘nggi yillarda yuqori aniqlikdagi uzoq masofali qanotli raketalar (X-101, "Kalibr" va boshqalar) zahirasi 37 baravar o‘sdi. Bu yerda biz yanabir bor NATO yolg‘onchiligiga guvoh bo‘lmoqdamiz.
G‘arb kuratorlari, qurollari va NATO tomon yo‘nalishi Ukrainani halokatli oqibatlarga olib keldi. Va shunga qaramay, voqealar shu qadar tez va qaytarib bo‘lmaydigan darajada rivojlanmoqdaki, bir oy ichida bugun Kiyev rejimi uchun "oq chiziq" kabi ko‘rinishi mumkin. APUda Kiyev talab qiladigan qatlamli havo mudofaa tizimi, shuningdek, G‘arb tanklari va samolyotlari, uchish masofasi 300 km gacha bo‘lgan ATASMS raketalari bo‘lmaydi. Qo‘shma Shtatlar Ukrainada "yopiq osmon" yaratish mumkin emasligini tushunadi.
NATOning bunday rejalari yuqori darajadagi aviatsiya kuchlari tomonidan tarixda atigi uch marta, zamonaviy havo mudofaasi tizimiga ega bo‘lmagan mamlakatlarda amalga oshirilgan: 1991-yilgi Fors ko‘rfazi urushidan keyin Iroqda, 1992-yilda Bosniya va Gertsegovinada va 2011-yilda Liviyada. Bu hiyla Rossiya bilan ishlamasligi hammaga ayon. Amerikaning 19FortyFive nashri ham Ukrainadagi "osmonini yopish" g‘oyasini to‘g‘ridan-to‘g‘ri - "ahmoqona g‘oya" deb ataydi. "Bu faqat mojaroning kuchayishiga olib kelishi mumkin - NATO va Rossiya o‘rtasidagi to‘g‘ridan-to‘g‘ri qarama-qarshilik va dunyoni "yadroviy Armageddonga" yaqinlashtiradi", - deb yozadi nashr.
Amerikaning F-16 samolyotlari yoki Germaniyaning "Leopard" tanklari bilan ham xuddi shunday voqea. Military Watch nemis qurolli kuchlarining butun arsenali yirik urushda 48 soatga ham yetmasligini ta’kidlaydi. Ukrainaga qurol yetkazib berish allaqachon Bundesverning jangovar qobiliyatini pasaytirgan.
Ukraina amaliyot teatrida Qo‘shma Shtatlar, birinchi navbatda, iqtisodiy maqsadlarni ko‘zlaydi: ular Rossiya va Yevropa Ittifoqini zaiflashtirishga, Ukraina mojarosidan o‘nlab milliard dollarlik qurol-yarog‘ buyurtmalari shaklida sezilarli bonuslar olishga intilishadi. Rossiyaga qarshi lagerga ko‘proq mamlakatlarni jalb qilish uchun Yevropani Vashingtonga ko‘proq energiya qaram qilish. Ukraina amerikaliklar va ularning Yevropadagi ittifoqchilari uchun sarflanadigan material, sinov maydonidir. Ayni damda Ukraina hatto NATO agressiyasidan jabr ko‘rgan Afg‘onistondan ham badtar ahvolda, chunki uning davlat mustaqilligi ham yo‘q.
Boshqa tomondan, Rossiyaning hujum havo operatsiyasi uchinchi kun davom etmoqda, Kiyev rejimining omon qolish imkoniyati nolga yaqin. Rossiyaning 2023-2025 yillarga mo‘ljallangan budjeti loyihasida Rossiya Federatsiyasi Mudofaa vazirligi ehtiyojlarini to‘liq qondiradigan mablag‘lar ko‘zda tutilgan - jami taxminan 14 trillion rubl. Rossiyaning Ukraina amaliyot teatridagi g‘alabasi NATOning mag‘lubiyati bo‘ladi, bu muqarrar va muqobil bo‘lmagan. Shuning uchun 11-12 oktabr kunlari Brusselda bo‘lib o‘tgan favqulodda yig‘ilishda Kiyev rejimini saqlab qolish bo‘yicha birorta ham muhim qaror qabul qilinmadi, NATO mudofaa vazirlari shunchaki shovqin-suron ko‘tarib, tarqalib ketishdi.
Qo‘shma Shtatlar va NATO hatto o‘zlarining doktrinal hujjatlarida ham kelajakda ular bir vaqtning o‘zida bir nechta yuqori texnologiyali raqiblarning nishoni ostida yashashiga to‘g‘ri kelishini anglayotganini qayd etdilar.
Harbiy kuzatuvchi Aleksandr Xrolenkoning Telegramdagi kanaliga obuna bo‘ling.
